Çerkes ailesi,bir mikro-cumhuriyet modelidir.Ailede en büyük otorite olarak baba cumhurbaşkanı konumundadır.O,aile bireyleriyle yüz göz olmaz.Gerekmedikçe kimseye muhatap olmaz.Gerektiği zamanda görüşme isteklerini daima saygı,ciddiyet,nezaket çerçevesinde kabul eder.Aile reisi olan baba,çocuklarıyla birlikte sofraya oturmaz.Ayrı yada konuklarıyla birlikte yer.Ailenin temel direği konumundaki anne,cumhuriyetin başbakanı gibidir.O ailenin bütün sorunlarıyla bir biçimde ilgilidir.Çocuklarla,yakın çevreyle ilişkileri hep o düzenler.Çocukların eğitiminde temel görev anneye aittir.Baba bu eğitim sürecini tamamlayan bir model,bir otoritedir.Çerkesler'de akrabalık anlayışı oldukça geniştir.bir Çerkes deyişi "Gen yedi kuşak öteye sıçrar" der.Öyle anlaşılıyor ki ,Çerkesler insanın gen haritasını bilmiyor olsalarda,gerek kendi yaşam pratiklerindeki,gerekse ilişkide bulunduklkarı diğer toplumlardaki gözlemlere akraba evliliklerinin yol açabildiği sorunları görmüşler,ve genin bu etkisini tesbit etmişlerdir.Çerekeslerde soyadları gerçekten soyun adıdır.aynı soyadını taşıyanlar akrabadırlar.Aynı soydan gelenler kan bağı bakımından ne kadar uzak olurlarsa olsunlar birbirini sayar,gözetirler ve birbirleriyle evlenmezler.Çerkeslerde amca,hala,dayı çocuklarının,iki akraba dede torunlarının birbirleriyle evlendikleri görülmemiştir.Çerkesler annelerinin baba ve anne soylarınıda gözetir ve akraba sayarlar.En önemli iki akrabalık terimi;wunequeş ve blağe'dir.Wunequeş,aynı baba-dede soyundan gelenlerin ,aynı soyadını taşıyanların akrabalık ilişkilerini belirtir.Blağe ise evliliklerle edinilen hısımlıklardan kaynaklanan akrabalığı ifade eder.Çerkeslerde çocuğun kimliği belirtilirken baba soyu kadar anne soyuda önem taşır.Birinden söz edilirken filancanın oğlu/kızı ,filanların yeğeni biçiminde söz edilir.Çocuk üzerinde baba ve baba soyu gibi,dayı ve dayı soyununda söz ve karar yetkisi vardır.
12 Şubat 2009 Perşembe
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder